Zaskakujące zwyczaje bożonarodzeniowe w Europie

Przywiązani do swoich tradycji i okołoświątecznych rytuałów, raczej rzadko poświęcamy czas na rozważania, jak spędza się ten wyjątkowy okres w innych krajach Europy. Tymczasem jest to bardzo ciekawe zagadnienie i może stanowić interesujący temat do pogawędek przy świątecznym stole. Oto wybór subiektywnie najciekawszych i najbardziej intrygujących bożonarodzeniowych tradycji, z jakimi można spotkać się u naszych europejskich sąsiadów.

ŚWIĄTECZNY STÓŁ

Choć potrawy bożonarodzeniowe obecne na świątecznych stołach w Europie znacznie różnią się między sobą, to łączy je jedno – mają dawać przyjemność i stanowić prawdziwą rozkosz dla podniebienia.

Dobrym przykładem jest Belgia – tam w Boże Narodzenie na stole królują takie rarytasy, jak ostrygi i homary oraz pieczony indyk i dziczyzna w śliwkowym sosie. Jeśli chodzi o słodkości, to Belgowie w okresie świątecznym zajadają się biszkoptową roladą z czekoladowym kremem, przypominającą kształtem pień drzewa. Buche de noël – bo tak brzmi jego nazwa – jest popularny także w Holandii i Luksemburgu.

Jeśli chodzi o kulinaria, to Francuzi nie mają sobie równych. W okresie świąt rozpieszczają się różnymi przysmakami, w zależności od regionu. I tak np. w Alzacji główną potrawą jest gęś. Z kolei w Bretanii goście podczas wigilijnej kolacji raczą się m.in. gryczanymi naleśnikami podawanymi z kwaśną śmietaną, a stoły w Burgundii uginają się pod ciężarem takich smakołyków, jak pieczony indyk i kasztany.

Dość nietypowo, bo na słodko, świętują Boże Narodzenie Słowacy. Podobnie jak w Polsce, kolacja wigilijna składa się z 12 dań, ale przeważają wśród nich ciasta i owoce.

ZWYCZAJE

Tradycje bożonarodzeniowe w Europie to złożony temat i można by o nim rozprawiać godzinami. Skupimy się zatem na tych najbardziej osobliwych, o których rzadko kto słyszał.

Intrygująca jest na przykład tradycja dekorowania choinki…pajęczyną. Taka nietypową ozdobę wiesza się na świątecznym drzewku na Ukrainie.

Brwi uniosły nam się w geście zdziwienia, gdy dowiedzieliśmy się, że u naszych południowych sąsiadów, na Słowacji, na początku wigilijnej kolacji głowa rodziny nabiera na łyżkę jedną z potraw, by rzucić nią w sufit! Nad głowami gości fruwają zatem kawałki ryby, zupa z kwaśnej śmietany i drożdżowe kuleczki z makiem. Po co to wszystko? Oczywiście po to, by zapewnić szczęście i dobrobyt domownikom.

Jeśli mowa o nietypowych ozdobach świątecznego drzewka, to również w Niemczech można takowe znaleźć. U naszych zachodnich sąsiadów, zgodnie z tradycją na choince wiesza się ogórka. Dokładnie zieloną ozdobę z dmuchanego szkła w kształcie tego warzywa. Należy ją powiesić tak, aby nie była zbyt widoczna, ponieważ jej odnalezienie to zadanie dla dzieci. To, które znajdzie ogórka, dostaje dodatkowy prezent.

Skoro o prezentach mowa, to w kwestii ilości podarunków mamy sporo do pozazdroszczenia Łotyszom. Tam Święty Mikołaj, zwany Big Zimmer, przynosi prezenty przez 12 świątecznych dni z rzędu.

O tym, że w Święta nie tylko Mikołaj roznosi prezenty, słyszał chyba każdy. Dziadek Mróz, Gwiazdka, Dzieciątko Jezus – w zależności od regionu Europy roznosicielami prezentów mogą być między innymi oni. Ale czy ktoś słyszał, żeby podarunki rozdawane były przez wiedźmę? Taki zwyczaj panuje we włoskim mieście Urbana. Zarówno te grzeczne i niegrzeczne dzieci odwiedza tam wiedźma Befana. Tym pierwszym zostawia miłe upominki, a tym drugim – węgiel, cebulę lub czosnek.

SPĘDZANIE WOLNEGO CZASU

Okres okołoświąteczny w gruncie rzeczy w wielu europejskich krajach wygląda podobnie. Zakupy, strojenie domu, ubieranie choinki, kupowanie prezentów, przygotowywanie potraw – to łączy Europejczyków. Nieco inaczej jednak wygląda wspólne rodzinne spędzanie czasu w okolicach świątecznych dni. O ile u nas najczęściej świąteczne spotkania toczą się wokół stołu, o tyle w innych krajach żywe są jeszcze inne tradycje.

Jednym z żelaznych punktów przygotowań do świąt w Finlandii jest wizyta w saunie. Ten rytuał w tym i w innych krajach Skandynawii jest elementem codzienności, ale w okresie Świąt Bożego Narodzenia zyskuje on dodatkowe, symboliczne znaczenie. Świąteczne saunowanie ma służyć oczyszczeniu, nie tylko temu fizycznemu, ale też duchowemu, aby w ten wyjątkowy czas wejść bez trosk i problemów.

Boże Narodzenie to w Norwegii czas nie tylko spotkań w gronie najbliższej rodziny i przyjaciół. Ludzie lubią tam spędzać czas w szerszym gronie, dlatego też w okresie świątecznym przyjęcia bożonarodzeniowe urządzane są w wielu szkołach i różnych instytucjach.

Do tradycji wspólnego kolędowania bardzo przywiązani są Austriacy. W Tyrolu grupy chrześcijan zbierają się w każdy czwartek adwentu, by chodzić od domu do domu i wspólnie śpiewać świąteczne pieśni. Kulminacją jest Wigilia. Wtedy wszyscy mieszkańcy wychodzą na zewnątrz, by cieszyć się nadejściem świąt przy dźwiękach nastrojowych kolęd.

Ogrom tradycji związanych z Bożym Narodzeniem, pozwala traktować to święto nie tylko w wymiarze religijnym. To ważny element europejskiej cywilizacji, bo niesie ze sobą uniwersalne zwyczaje, których korzenie sięgają jeszcze pogańskich czasów.

Tradycje świąteczne na całym świecie potrafią być bardzo różne, jednak mają jeden wspólny mianownik. Sprawiają, że ludzie zasiadają przy wspólnym stole z rodziną i przyjaciółmi, zapominają o kłótniach i wspólnie świętują ten wyjątkowy czas.